روش تدریس استقرایی

بازدید: 3547 بازدید

روش تدریس استقرایی

 

 

روش تدریس استقرایی

 

1ـ تكوين مفهوم

 

براي دريافت و تكوين مفهوم  دو رويكرد اساسي وجود دار.

الف ـ مربي به انتقال و ارسال يك سويه مفاهيم مي پردازد

ب ـ در جريان آموزشي مفاهيم زمينه سازي مي شود تا مفهوم  با مشاركت فعالانه دانش آموز ان و معلم توليد شود.

 

روش تدریس

 

الف ـ مربي به انتقال و ارسال يك سويه مفاهيم مي پردازد.

در اين حالت معلم فعال و فراگيرندگان منفعـل هستند . ذهن فراگيرند گان مانند مخزني است كه معلم پر مي كند و مفاهيم درس در وسعت  زياد تكثير  مي شود . در اين رويكرد به دنبال توليد دانش  هستيم ونه تكثير آن.

 

ب ـ در جريان آموزشي مفاهيم زمينه سازي مي شود تا مفهوم  با مشاركت فعالانه دانش آموز ان و معلم توليد شود

در اين حالت دانش آموز نقش راهبردي  دارند و كلاس به صورت يك كار گاه يا يك ايستگاه ياد گيري فعــال اداره مي شود . در اين آموزش چون دانــش آموزان خود هم سازنده هستند وهم توليد كننده در نتيجه با ميل آن را  علم مي شناسند و بر آن تسلط مي يابند .

 

1ـ 1 تعيين ، بر شماري و فهرست مطالب

 

    بعد از مشخص شدن موضوع از دانش آموزان  خواسته مي شود كه  :

 گروه كاري را تشكيل دهند .

به صورت انفرادي فكر كنند.

نظر چند نفر از دانش آموزان را براي سايرين قرائت مي كنند .

اختصاص زمان به تفكر گروهي و مشورت افراد گروه .

 تنظيم يك فهرست مشترك.

 بحث و گفتگو بين سر گروهها .

 تشويق گروههايي كه بيشترين نمونه ها را فهرست كرده اند .

ايفاي نقش نظارتي ، هدايتي ، و تسهيل كنندگي از سوي معلم

 

 2 ـ 1گروه بندي بر اساس ويژگي هاي مشترك

 

  پس از مرحله اول دانش آموزان بايد  به صورت انفرادي وسپس با نظر بقيه اعضا گروه ، فهرست به دست آمده را به چند بخش تقسيم كنند.

گروه بندي عناوين بر اساس تشابه آنهاست و تشخيص اين تشابهات به عهده انش آموزان است .

معلم در صورتي كه موضوع براي دانش آموزان تفهيم نشده باشد  زمينه هاي فكري  افراد را تقويت مي كند.

در صورت كه دانش آموزان نتوانند دسته بندي ها را تشخيص دهند معلم به طور غير مستقيم آنان را ياري مي كند. و به دانش آموزان كمك مي كند كه تشابهات و تفاوت ها را به خوبي درك كنند. و فهرست نامنظم را منظم كنند .

 

3 ـ 1عنوان دهي  و طبقه بندي

 

 دو مرحله قبل فكر و انديشه دانش آموزان به صورت خلاقانه اي  پيشرفت كرد و بر گستره معلوماتشان افزوده گرديد.

 در اين مرحله انتظار مي رود :

 اعضاء هر گروه نام و عنوان مناسبي انتخاب كنند.و سر گروه آن را ارائه دهد .

 اعضاء گروه بايد به صورت بحث و گفتگوي رو در رو به دفاع از نام گذاري خود بپردازند.

در نهايت با كمك معلم ، عنوان هاي مناسبي براي طبقه بندي خود انتخاب كنند.  و به توافق برسند .

دراين مرحله كروه بندي به طبقه بندي منجر مي شود .و هر چیزی در طبقه ويژه خود جاي مي گيرد.

 

2ـ تفسير مطالب

 

يادگيري مؤثر و مطلوب زماني اتفاق مي افتد كه فراگيرندگان بتوانند :

در خصوص مسئله و موضوع مورد نظر ، اظهار عقيده كنند و به تفسير و تحليل  آن بپر دازند . كه اين امر به شناخت دقيق و عميق مسائل بستگي دارد .

 

1 ـ 2  تشخيص و تعيين جنبه هاي شاخص

 

فرا گيرندگان بايد ويژگيهاي مشتــــرك بين تمام  عناوين طبقات را معين كنند. تا بتوان بر اساس اين ويژگيها تعريف يا توصيفي از اجراي هر گروه به دست آورد و آن را تجزيه و تحليل كرد .بدينوسيله مي توانند به طور مجزا ، مفهوم هر جزء را درك كنند و به توصيف آن بپردازند.

 

2 ـ 2كشف روابط و استنتاج

 

در اين مرحله ، معلم و دانش آموز روابط علت و معلولي بين اجزاء  و طبقات را بررسي و نتيجه گيري مي كنند. چرايي بعضي اجزاء و قرار گرفتن آنها را بررسي و جايگاه عناوين بررسي مي شود. در اين حالت يك جدول چند بعدي تدوين مي شود.  

 

3 ـ 2 استنباط

 

با اجراي مراحل قبل ، استنباط دانش آموزان از موضوع افزايش مي يابد و دلايل مورد نظر ، با درك كامل در ذهن  آنان ثبت مي شود.

معلم سئوالاتي را طرح مي كند واز دانش آموز ان مي پرسد . اين سئوالات نشان دهده عمق ياد گيري ودرك دانش آموزان از مسئله است .

سوالات بعيد و واگرا هستند و كاملا به آنچه دانش آموزان ياد گرفته اند شباهت ندارد.

در اين قسمت دفاعيات دانش آموزان بايد گسترده تر از مراحل قبل باشد.

با پايان گرفتن اين مرحله مي توان گفت كه مفهوم مورد نظر فرا گرفته شده است . دانش آموزان به موضوع تسلط دارند.

 

3 ـ    كاربرد اصول

 

اصولي كه در مراحل تكوين مفهوم و تفسيرمطالب  كشف و توليد شده است در مرحله بعد در ابعاد جديد تري  به كار گرفته مي شود و بر اسا س مفهوم اصول ، موقعيت هاي جديد بررسي و تبيين مي گردد

اطلاعات از ذهن بيرون مي آيد و در عرصه هاي زندگي به عمل متصل مي گردد. در كاربرد اصول به تحقيق و روش هاي آن توجه زيادي ميگردد.  ودر فرضيه سازي ( يكي از روشها ) بر اساس مباني علمي به تفحص در موضوع پرداخته مي شود.

 

1 ـ 3 پيش گويي نتايج ، توضيح پديده هاي جديد و فرضيه سازي

 

      معلم اطلاعات جديد و نا آشنا را مطرح مي كند و از فراگيران مي خواهد بر اساس اصول و مفاهيم تدريس شده ، نتايج آن را بيان كنند

يا به فرضيه سازي بپردازند. فرضيه سازي پاسخي مبتني بر حدس و گمان است . فرضيه اعضاي گروه متفاوت است

اين چند گانگي مفيد وبه بحث  و گفتگو علمي منجر مي گردد. و زمينه را براي دفاع و پشتيباني آماده مي سازد.

 

2 ـ  3 توضيح يا پشتيباني از فرضيه ها

 

پس از فرضيه سازي،فرضيه تأييد يا رد مي شود.اعضاء گروه به طور جدا گانه  بحث مي كنند.

 سر گروه دلايل هر گروه را به ديگران ارائه مي دهد.موافقان و مخالفان به بحث مي پردازند.

روش حل مسئله جان ديوئي كاربرد دارد.روشهاي جمع آوري اطلاعات ، بررسي و اجراي روشها مؤثر است

 با تأييد يا رد فرضيه پايان نمي يابد بلكه فقط دلايل را بيان و استدلال افراد شنيده مي شود.

 

3 ـ  3 تصديق پيشگويي

 

 بحث و بررسي نهايي دانش آموزان و معلم به تصديق پيش گويي و اثبات فرضيه هامنجر مي شود .

 استفاده معلمان از اصول علمي وآموزشي مراحل ، راهبردي و مهم است هر چه توانايي دانش آموزان در روش هاي تحقيق بيشتر تقويت شود ، در مرحله فرضيه سازي و تصديق موفق تر خواهند بود .