مرور فصل ۱ ( ایمنی بدن) از دفاع اختصاصی

 

دفاع اختصاصی:

▲لنفوسیت ها:

ویژگی ها:

◆عمل اختصاصی
◆دارای گیرنده ی آنتی ژن (پروتئینی) در سطح خود که مکمل آنتی ژن (پروتئینی یا پلی ساکاریدی) است.
○آنتی ژن = مولکول های سطح ویروس، باکتری، سلول سرطانی، سم باکتری و دانه گرده
■منشاء: سلول های بنیادی در مغز استخوان ← لنفوسیت نابالغ
■محل تکامل (= کسب توانایی شناخت مولکول ها و سلول های خودی از غیره و شناسایی و مقابله با عوامل بیماریزا):
◆تکامل در مغز استخوان ← لنفوسیت B
◆تکامل در تیموس (غدهای در پشت استخوان جناغ و جلوی نای) ← لنفوسیت T

■محل کار:

◆گردش بین خون و لنف
◆استقرار در گره های لنفی، طحال، آپاندیس و یا لوزه ها (و مبارزه با عوامل بیگانه به کمک ماکروفاژها)
▲انواع دفاع اختصاصی:

■ایمنی هومورال:

◆مراحل:

◆نکته: راه های غیرفعال کردن آنتی ژن توسط پادتن:
○اتصال پادتن به آنتی ژن ← ممانعت از اتصال و تأثیر میکروب بر سلول های میزبان
○تسهیل فاگوسیت آنتی ژن توسط ماکروفاژها

■ایمنی سلول:

مراحل:

نکته ی فعالیت ۱٫۱: به این جملات از فعالیت های ۱ و ۲ و ۳ توجه فرمایید: «به اغلب بیماری ها بیش از یک بار مبتلا نمی شویم.»، «پلاسموسیت ها تعداد زیادی دستگاه گلژی و شبکه ی آندوپلاسمی زبر دارند.» و «برای تشخیص عفونت آپاندیس، آزمایش شمارش گلبول های سفید را نیز انجام می دهند.» ضمناً در مورد جمله ی دوم، حتماً از فصل ۲ کتاب سال دوم دبیرستان به یاد دارید که یکی از اعمال شبکه ی آندوپلاسمی زبر که با کمک دستگاه گلژی انجام می گیرد، ساخت پروتئین هایی است که قرار است به خارج از سلول ترشح شوند. بهتر است به این صفحه رجوع کنید و مراحل تولید این پروتئین ها را مرور نمایید.

راه های انتقال میکروب: آب، هوا، غذا، حشرات و تماس فرد به فرد

 

❹انواع ایمنی فعال:

●بیمار شدن ← تولید سلول خاطره ← ایمنی فعال
●واکسن زدن (میکروب ضعیف یا کشته شده و یا سم خنثی شده میکروب) ← تولید سلول خاطره ← ایمنی فعال

نکته ی فعالیت ۱٫۲: به این دو جمله توجه کنید که البته جمله ی دوم مهم تر است: «شستوشوی دست ها با آب و صابون یکی از راه های مؤثر برای جلوگیری از انتشار میکروب های بیماری زا است.» و «از هنگامی که فرد در معرض میکروبی بیماریزا قرار می گیرد تا هنگامی که نشانه های بیماری در او ظاهر می شود، دوره ی کمون یا دوره نهفتگی نام دارد. در این دوره هرچند بیمار سالم به نظر می رسد اما ناقل بیماری است و می تواند افراد دیگر را آلوده کند.»
نکته ی فعالیت ۱٫۳: در این فعالیت هم چند نکته جزئی وجود دارد که عبارتند از: «پادتن آماده (سرم) ایمنی غیرفعال ایجاد می کند و ایمنی حاصل از سرم موقتی است، در حالی که ایمنی حاصل از واکسن در بیشتر موارد دائمی است.» و در نهایت اینکه: «واکسن کزاز را باید چندین بار به یک فرد تزریق کرد.»

نکته: سلول های بدن—(تغییرات)—> سلول های سرطانی (دارای آنتی ژن سرطانی) ←حمله ی لنفوسیت های T و ماکروفاژها و کمی هم پادتن ها به آن ها