مرور فصل 1 ( ایمنی بدن) از دفاع اختصاصی

 

دفاع اختصاصي:

▲لنفوسيت ها:

ويژگي ها:

◆عمل اختصاصي
◆داراي گيرنده ي آنتي ژن (پروتئيني) در سطح خود كه مكمل آنتي ژن (پروتئيني يا پلي ساكاريدي) است.
○آنتي ژن = مولكول هاي سطح ويروس، باكتري، سلول سرطاني، سم باكتري و دانه گرده
■منشاء: سلول هاي بنيادي در مغز استخوان ← لنفوسيت نابالغ
■محل تكامل (= كسب توانايي شناخت مولكول ها و سلول هاي خودي از غيره و شناسايي و مقابله با عوامل بيماريزا):
◆تكامل در مغز استخوان ← لنفوسيت B
◆تكامل در تيموس (غدهاي در پشت استخوان جناغ و جلوي ناي) ← لنفوسيت T

■محل كار:

◆گردش بين خون و لنف
◆استقرار در گره هاي لنفي، طحال، آپانديس و يا لوزه ها (و مبارزه با عوامل بيگانه به كمك ماكروفاژها)
▲انواع دفاع اختصاصي:

■ايمني هومورال:

◆مراحل:

◆نكته: راه هاي غيرفعال كردن آنتي ژن توسط پادتن:
○اتصال پادتن به آنتي ژن ← ممانعت از اتصال و تأثير ميكروب بر سلول هاي ميزبان
○تسهيل فاگوسيت آنتي ژن توسط ماكروفاژها

■ايمني سلول:

مراحل:

نکته ی فعالیت ۱٫۱: به اين جملات از فعاليت هاي ۱ و ۲ و ۳ توجه فرماييد: «به اغلب بيماري ها بيش از يك بار مبتلا نمي شويم.»، «پلاسموسيت ها تعداد زيادي دستگاه گلژي و شبكه ي آندوپلاسمي زبر دارند.» و «براي تشخيص عفونت آپانديس، آزمايش شمارش گلبول هاي سفيد را نيز انجام مي دهند.» ضمناً در مورد جمله ي دوم، حتماً از فصل ۲ كتاب سال دوم دبيرستان به ياد داريد كه يكي از اعمال شبكه ي آندوپلاسمي زبر كه با كمك دستگاه گلژي انجام مي گيرد، ساخت پروتئين هايي است كه قرار است به خارج از سلول ترشح شوند. بهتر است به اين صفحه رجوع كنيد و مراحل توليد اين پروتئين ها را مرور نمایید.

راه هاي انتقال ميكروب: آب، هوا، غذا، حشرات و تماس فرد به فرد

 

❹انواع ايمني فعال:

●بيمار شدن ← توليد سلول خاطره ← ايمني فعال
●واكسن زدن (ميكروب ضعيف يا كشته شده و يا سم خنثي شده ميكروب) ← توليد سلول خاطره ← ايمني فعال

نکته ی فعالیت ۱٫۲: به اين دو جمله توجه كنيد كه البته جمله ي دوم مهم تر است: «شستوشوي دست ها با آب و صابون يكي از راه هاي مؤثر براي جلوگيري از انتشار ميكروب هاي بيماري زا است.» و «از هنگامي كه فرد در معرض ميكروبي بيماريزا قرار مي گيرد تا هنگامي كه نشانه هاي بيماري در او ظاهر مي شود، دوره ي كمون يا دوره نهفتگي نام دارد. در اين دوره هرچند بيمار سالم به نظر مي رسد اما ناقل بيماري است و مي تواند افراد ديگر را آلوده كند.»
نکته ی فعالیت ۱٫۳: در اين فعاليت هم چند نكته جزئي وجود دارد كه عبارتند از: «پادتن آماده (سرم) ايمني غيرفعال ايجاد مي كند و ايمني حاصل از سرم موقتي است، در حالي كه ايمني حاصل از واكسن در بيشتر موارد دائمي است.» و در نهايت اينكه: «واكسن كزاز را بايد چندين بار به يك فرد تزريق كرد.»

نكته: سلول هاي بدن—(تغییرات)—> سلول هاي سرطاني (داراي آنتي ژن سرطاني) ←حمله ي لنفوسيت هاي T و ماكروفاژها و كمي هم پادتن ها به آن ها