روش های تشخیص ترکیب های وصفی و اضافی

[stextbox id=’info’ direction=’rtl’]روش های تشخیص ترکیب های وصفی و اضافی[/stextbox]

 

 

1 . اولین روش تشخیص

 

کسره ی بین دو کلمه را برداشته و به جای آن کاما و در پایان ترکیب “است” میگذاریم که تبدیل به جمله میشود حالا اگر جمله مفهوم داشت ترکیب وصفی هست در غیر این صورت اضافی می باشد.
مانند:
درخت بزرگ:این درخت ، بزرگ است. چون جمله با مفهوم است ، بنابراین ترکیب “درخت بزرگ” ترکیب وصفی هست.
نظر طبیب: این نظر، طبیب است. چون جمله نامفهوم است، بنابراین ترکیب”نظر طبیب”ترکیبی اضافی است.

 

2 .  دومین روش تشخیص

در موصوف و صفت معمولا می توانیم بعد از صفت،”تر و یا ترین” اضافه می کنیم اما در مضاف و مضاف الیه ،نمی توانیم به دنبال مضاف الیه “تر یا ترین”اضافه کنیم.
مانند:
قلب پاک=قلب پاک تر
کلاس درس ⬅️کلاس درس تر❌
چون به درس،”تر” اضافه نمی شود ، پس ترکیب اضافی هست.

 

3 .  سومین روش

در موصوف و صفت معمولا بعد از موصوف می توانیم”ی و یا ای” اضافه کنیم.مانند:
گل زیبا= گلی زیبا
اما بین مضاف و مضاف الیه نمی توانیم “ی و ای” اضافه کنیم.
بازار شهر=بازاری شهر❌ چون معنی نمی دهد پس ترکیب اضافی هست.

 

4 . روش پنجم تشخیص

در موصوف و صفت معمولا می توانیم واژه های “بسیار و خیلی ” بین موصوف و صفت بیاوریم اما در مضاف و مضاف الیه نمی توانیم.
مانند:
پسر توانا=پسر بسیار توانا⬅️ترکیب وصفی
مادر امیر=مادر بسیار امیر❌ ترکیب اضافی

 

5 . پنجمین روش

در موصوف و صفت ،هیچ وقت صفت جمع بسته نمی شود و همیشه مفرد است.
گل زیبا=گل زیباها❌
در مضاف و مضاف الیه،معمولا مضاف الیه و یا هر دو کلمه جمع بسته می شوند.
در باغ=درهای باغ
در باغ=در باغ ها

 

6 .  ششمین روش

اگر جای دو کلمه را عوض کنیم و در انتهای آنها”دارد”بگذاریم و جمله ی معناداری ساخته شود،آن ترکیب اضافی است و اگر معنا ندهد، ترکیب وصفی است.
آب گوارا= گوارا، آب دارد.❌ ترکیب وصفی
پدر او=او، پدر دارد. چون معنی دارد، پس ترکیب اضافی است.

 

نکته مهم

گاهی در مضاف و مضاف الیه هم،نمی توانیم مضاف الیه را جمع ببندیم. مانند:
عید نوروز⬅️ نوروزها❌
شهر شیراز⬅️ شیرازها❌

 

نکته مهم

اگر در ترکیبی واژه ی دوم جمع باشد، این ترکیب، دیگر موصوف و صفت نیست.مانند:
باغچه اطفال
خانواده ی شهدا
خانه ی دیگران

 

نکته مهم

برای تشخیص دقیق موصوف و صفت از مضاف و مضاف الیه، بهتر است از چندین روش استفاده کنیم تا تشخیص دقیق تر باشد.

 

نکته مهم

گاهی اوقات چند ترکیب با همدیگر و پشت سر هم می آیند. مانند:
شهر زیبای شیراز
شهر زیبا=ترکیب وصفی
شهرشیراز=ترکیب اضافی

 

نکته مهم

بعضی مواقع در ترکیب اضافی به جای مضاف الیه(اسم دوم) ضمیر پیوسته می آید. مانند:
مادرم⬅️ مادر من=ترکیب اضافی